این رمان دومین اثر از نسیم مرعشی است. کتاب هرس تجربه ای متفاوت از رمان نخست او یعنی رمان پاییز فصل آخر سال است.

نسیم مرعشی با نوشتن کتاب خوبِ پاییز فصل آخر سال است، توانست برنده جایزه ی ادبی جلال آل احمد شود.

این رمان دومین اثر از نسیم مرعشی است. کتاب هرس تجربه ای متفاوت از رمان نخست او یعنی رمان پاییز فصل آخر سال است.

نسیم مرعشی با نوشتن کتاب خوبِ پاییز فصل آخر سال است، توانست برنده جایزه ی ادبی جلال آل احمد شود.

کتاب چاه به چاه

وقتی اسم رضا براهنی را روی جلد دیدم با خودم گفتم این رمان، حتما کتاب خوبی است. کتاب کم‌حجم و خوش‌خوانی که از خط اول تا خط آخر همراهم شد. شاید داستان گره و پیچدگی موضوعی نداشته باشد که درگیر خط داستان شویم اما در عین سادگی به قدری روان و خوب شما را جلو می‌برد که فکر می‌کنم یک روزه کل کتاب را تمام می‌کنید.

داستان در اواسط دهه ۵۰ در زمان محمدرضاشاه پهلوی اتفاق می‌افتد، حمید پسری است که در سپاه دانش کار می‌کرده و حالا به زندان افتاده است. او برای کمک‌خرجی خانواده‌اش یک تپانچه قدیمی مربوط به دوران میرزا کوچک خان را به یک نفر می‌فروشد.

در طول داستان متوجه می‌شویم دلیل زندان افتادن حمید این است که با آن تفنگ تروری صورت گرفته و حمید از آن بی‌خبر است و حالا در زندان ساواک به سر می‌برد و از او بازجویی می‌شود.

شروع داستان، آشنایی حمید با فرد زندانی به اسم دکتر است. دکتر یکی از زندانی‌های سیاسی و سرشناس است که عقاید مخالف رژیم شاهنشهی دارد. بیشتر جملات و حرف‌های بزرگ و پر مفهوم کتاب از زبان دکتر است. صحبت‌هایی که هر لحظه خود حمید هم به آن‌ها فکر می‌کند و خواننده را پیش از پیش به تفکر و تایید دعوت می‌کند.

خواندن این کتاب شبیه قطعه پازلی است که می‌تواند شما را به آثار دیگر نویسنده مرتبط کند. بخش‌هایی از داستان در اتاق تمشیت و به شکنجه می‌گذرد. کتاب به جهتی توصیف و شرح اوضاع زندانها و شکنجه‌های ساواک و پیشنهاد همکاری‌های آن‌ها را نشان می‌دهد.

داستان کتاب چاه به چاه یک انسجام واحد به شکلی که انتظار داشته باشید را ندارد. مثلا یک غافلگیری یا شاخص ادبی که در کتاب آواز کشتگان می‌بینیم را در این داستان پیدا نمی‌کنیم. یک داستان کاملا ساده بدون هیچ پیچیدگی و شاید صرفا با یک مجموعه از حرف‌های زیبا از زبان قهرمان داستان. مثلا جایی از کتاب با جزئیات صحنه ناخن کشیدن ساواک مواجه‌اید که آقای براهنی در توصیف چیزی کم نگذاشته که این تبحر او را در توصیفات دقیق نشان می‌دهد. از شروع چنان غرق تصویرهای رسم شده و جملات ناب می‌شوید که لذت خواندن آن به وجود شخصیت‌های مبهم و ناشناخته کتاب که تا آخر چیزی از جزئیات آنها دستگیرتان نمی‌شود، می‌ارزد. بی‌شک خواندن داستان چاه به چاه تجربه‌ای کوتاه و لذت‌بخش خواهد بود.

کتاب چاه به چاه

وقتی اسم رضا براهنی را روی جلد دیدم با خودم گفتم این رمان، حتما کتاب خوبی است. کتاب کم‌حجم و خوش‌خوانی که از خط اول تا خط آخر همراهم شد. شاید داستان گره و پیچدگی موضوعی نداشته باشد که درگیر خط داستان شویم اما در عین سادگی به قدری روان و خوب شما را جلو می‌برد که فکر می‌کنم یک روزه کل کتاب را تمام می‌کنید.

داستان در اواسط دهه ۵۰ در زمان محمدرضاشاه پهلوی اتفاق می‌افتد، حمید پسری است که در سپاه دانش کار می‌کرده و حالا به زندان افتاده است. او برای کمک‌خرجی خانواده‌اش یک تپانچه قدیمی مربوط به دوران میرزا کوچک خان را به یک نفر می‌فروشد.

در طول داستان متوجه می‌شویم دلیل زندان افتادن حمید این است که با آن تفنگ تروری صورت گرفته و حمید از آن بی‌خبر است و حالا در زندان ساواک به سر می‌برد و از او بازجویی می‌شود.

شروع داستان، آشنایی حمید با فرد زندانی به اسم دکتر است. دکتر یکی از زندانی‌های سیاسی و سرشناس است که عقاید مخالف رژیم شاهنشهی دارد. بیشتر جملات و حرف‌های بزرگ و پر مفهوم کتاب از زبان دکتر است. صحبت‌هایی که هر لحظه خود حمید هم به آن‌ها فکر می‌کند و خواننده را پیش از پیش به تفکر و تایید دعوت می‌کند.

خواندن این کتاب شبیه قطعه پازلی است که می‌تواند شما را به آثار دیگر نویسنده مرتبط کند. بخش‌هایی از داستان در اتاق تمشیت و به شکنجه می‌گذرد. کتاب به جهتی توصیف و شرح اوضاع زندانها و شکنجه‌های ساواک و پیشنهاد همکاری‌های آن‌ها را نشان می‌دهد.

داستان کتاب چاه به چاه یک انسجام واحد به شکلی که انتظار داشته باشید را ندارد. مثلا یک غافلگیری یا شاخص ادبی که در کتاب آواز کشتگان می‌بینیم را در این داستان پیدا نمی‌کنیم. یک داستان کاملا ساده بدون هیچ پیچیدگی و شاید صرفا با یک مجموعه از حرف‌های زیبا از زبان قهرمان داستان. مثلا جایی از کتاب با جزئیات صحنه ناخن کشیدن ساواک مواجه‌اید که آقای براهنی در توصیف چیزی کم نگذاشته که این تبحر او را در توصیفات دقیق نشان می‌دهد. از شروع چنان غرق تصویرهای رسم شده و جملات ناب می‌شوید که لذت خواندن آن به وجود شخصیت‌های مبهم و ناشناخته کتاب که تا آخر چیزی از جزئیات آنها دستگیرتان نمی‌شود، می‌ارزد. بی‌شک خواندن داستان چاه به چاه تجربه‌ای کوتاه و لذت‌بخش خواهد بود.

کتاب خوب راهنمای مردن با گیاهان دارویی روایتى است از یک دختر جوان که چشمانش نمى بینند و در خانه اى همراه مادرش در کارِ خشک کردن، ترکیب و آماده سازى گیاهان دارویى براى فروش در بازار است.

جاى بسى خرسندى‌ست که اولین رمان خانم عطارزاده تا این حد پخته، جامع و دوست‌داشتنى است. رمانى سراسر معنى در قالب چارچوبهاى تکنیکىِ ادبیات سورئال با ظاهرى منزوى و طرد شده که روایت زندگى مادر و دخترى در خانه‌ى دروازه دولت است.

کتاب خوب راهنمای مردن با گیاهان دارویی روایتى است از یک دختر جوان که چشمانش نمى بینند و در خانه اى همراه مادرش در کارِ خشک کردن، ترکیب و آماده سازى گیاهان دارویى براى فروش در بازار است.

جاى بسى خرسندى‌ست که اولین رمان خانم عطارزاده تا این حد پخته، جامع و دوست‌داشتنى است. رمانى سراسر معنى در قالب چارچوبهاى تکنیکىِ ادبیات سورئال با ظاهرى منزوى و طرد شده که روایت زندگى مادر و دخترى در خانه‌ى دروازه دولت است.

فرانتز که بعد از اتفاقات جنگ منزوی شده، سیزده سال است که در اتاقی در خانه، گوشه‌نشینی اختیار کرده و به هیچ وجه از آن بیرون نمی‌آید و همراه با ضبط صوتی، متنِ دفاعیه‌اش را در برابر قرن‌های آینده که آلمانی‌ها را به جنایت محکوم می‌کنند آماده می‌کند. فرانتس در اتاقش فرض می‌کند که در بالای سرش، نسل‌های آینده مانند خرچنگ‌هایی بر گرد گویی جهان‌نما، مشغول نظاره‌ی گذشتگان و جنایت‌هایشان را می‌بینند و آن‌ها را قضاوت و محکوم می‌کنند، بنابراین فرانتز خطاب به آن‌ها حرف می‌زند.

اینکه سیزده سال قبل چه بر فرانتز گذشته بود که گوشه‌نشین شده و نیز اوضاع اقتدارِ پدرِ میلیاردر در زمان جنگ که به طریقی باعث کمک به نازی‌ها شده بود و می‌گفت اگر من هم این کار را نمی‌کردم، کس دیگری می‌کرد و فقط کینه دولت برای من می‌ماند، بنابراین چاره‌ای نداشتم. اما آیا واقعاً چنین بود و او هیچ حق انتخابی نداشت؟

این سوال و بحث‌های ژرف و پرفراز و نشیبی که بین شخصیت‌های نمایشنامه درباره عکس‌العمل‌هایشان در زمان جنگ شکل می‌گیرد همچنان تا پایان کتاب، نفس‌گیر و دامن‌گیر ادامه پیدا می‌کند و اینگونه است که سارتر هزاران نکته ریز و درشت درباره لایه‌های درونی انسان‌ها و از طرفی واکنش آن‌ها در برابر جامعه و جبر زندگی را در معرض دید خواننده می‌گذارد تا ژرف‌تر ببیند و بیندیشد.

در این نمایشنامه، سارتر مشکل دهشتناک قرن ما را به تصویر می‌کشد. کتاب گوشه‌نشینان آلتونا حکایتی از انزوای آدمیان است. حکایت تنهایی ترسناک بشر است. هنگامی که این کتاب را می‌خوانید با مفهوم جبر از دیدگاه سارتر نیز آشنا خواهیم شد. اینکه زندگی انسان جبر است، هر انسان بی اطلاع و پرسش به دنیا می‌آید. بنابراین جبرِ به دنیا آمدن، جبرِ زیستن و با دیگران بودن و جبرِ مردن نیز بر روی دوش اوست: «آری، نه می‌توانیم بمیریم، نه می‌توانیم زندگی کنیم. به تنگنای عجیبی افتاده‌ایم.»کتاب گوشه‌نشینان آلتونا نمایشنامه‌ای اثر ژان پل سارتر است که در سال ۱۹۵۹ به چاپ رسید. سارتر در این اثر بر روی موضوعی دست نهاده که بسیار حساس است. او از رابطه انسان‌های امروزی، جنگ_ انتخاب، میهن پرستی، انسان دوستی، جهت گیری و قضاوت‌های بیجا صحبت می‌کند که بی شک مطالعه اینچنین مواردی اثر عمیقی در تفکرات و ذهن مخاطب به جا می‌گذارد. تاکید سارتر بر این است که خواننده حقیقت زندگی را بشناسد و در این باره تفکر کند.

کتاب گوشه‌نشینان آلتونا از آخرین آثار سارتر است. این اثر تنها اثر اوست که مستقیم به نازی‌ها و جنایاتشان مربوط می‌شود. این نمایشنامه داستان خانواده‌ی گرلاخ را روایت می‌کند. این خانواده از بزرگ‌ترین سرمایه‌داران آلمان محسوب می‌شوند و در عمارتی قدیمی و نازیبا در هامبورگ زندگی می‌کنند. پدر خانواده تنها شش ماه دیگر زنده است و خانواده را دور خودش جمع کرده تا وصیت کند.

کتاب گوشه‌نشینان آلتونا نمایشنامه‌ای اثر ژان پل سارتر است که در سال ۱۹۵۹ به چاپ رسید. سارتر در این اثر بر روی موضوعی دست نهاده که بسیار حساس است. او از رابطه انسان‌های امروزی، جنگ_ انتخاب، میهن پرستی، انسان دوستی، جهت گیری و قضاوت‌های بیجا صحبت می‌کند که بی شک مطالعه اینچنین مواردی اثر عمیقی در تفکرات و ذهن مخاطب به جا می‌گذارد. تاکید سارتر بر این است که خواننده حقیقت زندگی را بشناسد و در این باره تفکر کند.

کتاب گوشه‌نشینان آلتونا از آخرین آثار سارتر است. این اثر تنها اثر اوست که مستقیم به نازی‌ها و جنایاتشان مربوط می‌شود. این نمایشنامه داستان خانواده‌ی گرلاخ را روایت می‌کند. این خانواده از بزرگ‌ترین سرمایه‌داران آلمان محسوب می‌شوند و در عمارتی قدیمی و نازیبا در هامبورگ زندگی می‌کنند. پدر خانواده تنها شش ماه دیگر زنده است و خانواده را دور خودش جمع کرده تا وصیت کند.

 کتاب «پاتوق‌ها» یا نام دیگر «همین حوالی» رمانی است که راوی بی نام آن، که زنی مجرد و میانسال است، زندگی آرامی را در شهری در ایتالیا پشت سر می‌گذارد. او در کافه‌ها، مغازه‌ها و مهمانی‌ها در کنار دوستانش وقت می‌گذراند و همچنین به عنوان نویسنده و معلم کار می‌کند. اما ظاهر آرام زندگی او، آشوبی عمیق‌تر را پنهان کرده است: رابطه‌ای سرد و نه چندان دوستانه با مادرش، روابط عاشقانه‌ای که به جایی نمی‌رسند، و تردیدهایی همیشگی نسبت به انتخاب‌هایش در زندگی پردغدغه‌اش.

کتاب پاتوق‌ها تصویری جذاب و شاعرانه از زندگی یک انسان در گذار است و به شکلی به یاد ماندنی، از امیدها، استیصال‌ها و نیازهای برآمده از تنهایی و به یاد آوردن خاطرات، سخن می‌گوید. شخصیت اصلی داستان به دوستانش سر می‌زند، به یاد ماجراهای عاشقانه‌اش و لحظات خوب زندگی‌اش می‌افتد و گاه به گاه هم سری به گذشته و زندگی خانوادگی‌اش می‌زند. این همه‌ی داستان کتاب است. لابه‌لای این اتفاق‌های روزمره و اشارات معمولی است که زن را می‌شناسیم و داستان زندگی‌اش را می‌خوانیم.

در این کتاب لاهیزی نیز، باز هم همان دغدغه‌های آشنای لاهیری در فرمی تازه‎‌تر و باشخصیتی دیگر به چشم می‌آید و بازگشت به گذشته، ذهن خاطره‌باز، خیال‌باف و سرشار از دردها و حسرت‌های نوستالژیک، مایه‌ی اصلی کار هستند. خواندن رمان کوتاه پاتوق‌ها همراه شدن با تجربه نوشتاری زنی نویسنده است که میان فرهنگ‌های مختلف مسیرهایی را طی کرده و داستانی نوشته که تا مدت‌ها تأثیر آن در خواننده‌اش می‌ماند.

این رمان به ما می‌گوید که همه ما در درون خود تنها هستیم ولی حتی تنهاترین آدم‌ها هم پاتوق‌هایی دارند که هر روز به آنها سر می‌زنند و انسانهایی وجود دارند که آنها را در آن مکان‌ها ملاقات می‌کنند. شاید یکی از برجسته‌ترین فصل‌های کتاب، فصل «در سرم بود» بود، یعنی قفسه فکر و ذهن ما هم از نظر نویسنده یک پاتوق به حساب می‌آید که پس سفر کردن می‌تواند حتی بدون تکان خوردن از جایمان هم اتفاق بیفتد.

موضوعی که کتاب پاتوق‌ها را برجسته و خواندنی می‌کند، علاوه بر اینکه نویسنده از تجربیات شخصی خود در داستان استفاده می‌کند، توانایی او در نشان دادن پیوندهای نامرئی بین آدم‌هاست. در واقع این کتاب خواننده را دعوت می‌کند تا به فضاهای اطرافش با دقت بیشتری نگاه کند و به ما یادآوری کند که هویت نه تنها از درون ما، بلکه از مکان‌هایی که انتخاب می‌کنیم شکل می‌گیرد.

کتاب پاتوق‌ها اثر جومپا لاهیری، نویسنده هندی‌تبار است که داستانی ظریف و چندلایه درباره هویت، غربت خانه و جستجوی معنا در زندگی روزمره دارد. در این کتاب جومپا لاهیری با دقت و اشاره به جزییات نشان می‌دهد محیط‌های کوچیک، مانند هتل، پارک، خیابان‌های شلوغ و حتی لوازم‌التحریر می‌تونند بستر اتفاقات بزرگ احساسی و فکری باشد که برای همیشه در ذهن انسان ماندگار شوند.

لاهیری در رمان پاتوق‌ها از دریچه‌ای تازه‌ای به زندگی روزمره نگاه می‌کند و نشان می‌دهد که آدمی را می‌شود از روی پاتوق‌هایش و جاهایی شناخت که مرتب به آن‌ها سر می‌زند. او درعین‌حال سربسته می‌گوید که گاهی بد نیست زمین بازی را عوض کنیم، دل به دریا بزنیم و به مکان‌هایی ناشناخته پا بگذاری تا زندگی‌ات رنگ‌وبو و جان تازه‌ای بگیرد.

جومپا لاهیری تاکنون جوایز گوناگی دریافت کرده است که از میان آن‌ها می‌توان به جایزه پولیتزر، جایزه قلم همینگوی و جایزه داستان کوتاه فرانک اکانر اشاره کرد. کتاب پاتوق‌ها که برای اولین بار در سال ۲۰۱۸ به ایتالیایی منتشر شد، در ۲۰۲۱ نیز با ترجمه خودش به انگلیسی نیز منتشر شد. لاهیری اکنون در آمریکا زندگی می‌کند و مشغول نویسندگی و تدریس ادبیات خلاق در دانشگاه پرینستون است.

کتاب گدا اثر نجیب محفوظ اولین بار در سال ۱۹۶۵ به چاپ رسید که در آن به معنای زندگی توجه ویژه‌ای شده است. این کتاب در مورد روشنفکران جهان سوم است که در جوانی پرشور و آرمان‌خواه هستند. در میان‌سالی نومید و محافظه‌کار می‌شوند و – اگر زنده بمانند – در پیری دچار عذاب وجدان شده و به عرفان و حکمت روی می‌آورند.

کتاب گدا

کتاب گدا با اینکه در ظاهر نسبت به سایر آثار محفوظ، کمتر به مسائل سیاسی می‌پردازد، اما در اصل به بزرگترین مسئله سیاسی تاریخ یعنی «معنای زندگی» توجه دارد. عمَر، وکیلی موفق، ثروتمند و مورد احترام در قاهره است که با بحران روانیِ میانسالی مواجه شده است. استیصال و جست‌وجوی عمر برای یافتن معنا، او را از کار، خانواده و در نهایت دوستانش جدا می‌کند. همچنین عذاب وجدان ناشی از این بحران، او را از همسر و فرزندان و دوستان صمیمی دوران دانشگاهش دور کرده و به نوعی به گمراهی اخلاقی کشانده است.

عمر در جوانی شاعر و سوسیالیست بود. او عقاید سیاسی و شعر را رها کرد تا وکیل شود و حالا که به چهل و پنج سالگی رسیده است، دیگر معنایی برای زندگی خود پیدا نمی‌کند و عملاً کار را رها کرده است. او در جوانی با همسرش زینب آشنا شد. همسرش مسیحی بود و نامش کاملیا فواد بود و به اسلام گروید. زینب برای اینکه بتواند با عمر ازدواج کند به خانواده‌اش پشت کرد و عمر نیز به او قول داد که هرگز او را ترک نخواهد کرد. اما عمر عهد شکنی کرد و با تشدید بیماری‌اش از او دورتر می‌شود.

به نظر می‌رسد که اکنون از پوچی و بی‌معنایی بیش از هر چیز دیگری در هراس است. با پیشروی داستان، عمر با دو دوست قدیمی ملاقات می‌کند که یکی اکنون روزنامه نگاری موفق است و دیگری بیست سال از زندگی‌اش را در زندان گذرانده است. مصطفی المنیاوی دوست روزنامه‌نگار عمر، اکنون دچار هنر مبتذل و عامه‌پسند شد‌ه است اما روزگار می‌گذراند. عثمان خلیل نیز تنها رفیقی است که هم‌چنان به عقاید انقلابی‌اش پایبند است و تاوان مبارزاتش در راه آزادی را با تحمل سال‌ها زندان و دوری از دوستان پرداخت کرده است. او اکنون آزاد شده اما دردی از وجدان دوستانش کم نمی‌کند.

عمر که گرفتار است و درجستجوی معنای زندگیی، راه‌های درست و نادرست زیادی امتحان می‌کند. به عنوان مثال او به شعر و عرفان بازمی‌گردد اما همین نیز نتوانسته است او را درمان کند. در تلاشی دیگر، عمر برای به دست آوردن آرامشی که در کنار اهرام احساس می‌کرد، به تنهایی در روستایی زندگی می‌کند. اما این سبک از زندگی مغز او را کاملا مختل می‌کند و هنوز آرامشی که می‌خواهد را به دست نیاورده است.

می‌توان گفت کتاب گدا داستان انسان روشن‌فکر جهان سومی است که جوانی‌اش با امید تغییر و تحول و مبارزه در راه باورهایش سپری می‌شود. در میان‌سالی سرخورده از هر مبارزه‌ای، خود را به هر دری می‌زند تا شاید خود را از سردرگمی و یأسی که دچارش است، برهاند. به دنبال مفر و گریزگاهی به زندگی زناشویٔی‌اش خیانت می‌کند، به آغوش‌های مختلف پناه می‌برد، کلافه از کار و زندگی روزمره‌… و در پیری با عذاب وجدانی که دچارش است به انزوا و تنهایی روی می‌آورد.

نجیب محفوظ به خوبی توانسته است در کتاب گدا برزخ سنت و مدرنیته را شرح دهد. او همچنین نشان می‌دهد که زیست در خاورمیانه یعنی شور و نومیدی و عذاب وجدان.

گدا داستان انسان سرگشته‌ جهان سومی است که به دنبال گمشده خود به هر در می‌زند ولی آن را نه در شور انقلاب و تحول، نه در مستی عشق و عاشقی و نه در آرامش خانه و خانواده و نه در هیچ برهه از زندگی‌اش نمی‌یابد. که روزگار او، روزگار وحی و الهام نیست. روزگار شور و عشق و شعر و مبارزه نیست. روزگار دل‌های مرده و افسرده است. روزگار گمشده‌هاست. تو گویی که این گمشده را هیچ راه رسیدن و دستیابی نیست.

کتاب گدا اثر نجیب محفوظ اولین بار در سال ۱۹۶۵ به چاپ رسید که در آن به معنای زندگی توجه ویژه‌ای شده است. این کتاب در مورد روشنفکران جهان سوم است که در جوانی پرشور و آرمان‌خواه هستند. در میان‌سالی نومید و محافظه‌کار می‌شوند و – اگر زنده بمانند – در پیری دچار عذاب وجدان شده و به عرفان و حکمت روی می‌آورند.

گدا داستان انسان سرگشته‌ جهان سومی است که به دنبال گمشده خود به هر در می‌زند ولی آن را نه در شور انقلاب و تحول، نه در مستی عشق و عاشقی و نه در آرامش خانه و خانواده و نه در هیچ برهه از زندگی‌اش نمی‌یابد. که روزگار او، روزگار وحی و الهام نیست. روزگار شور و عشق و شعر و مبارزه نیست. روزگار دل‌های مرده و افسرده است. روزگار گمشده‌هاست. تو گویی که این گمشده را هیچ راه رسیدن و دستیابی نیست.

پسرکی فقیر به نام پیپ، به خاطر عشق پر سوز و گدازی که به دختر خوانده‌ی صاحب کارش، خانم هاویشام، پیدا کرده، سرشار از آرزوهای بزرگی می‌شود که او را به پایتخت و یادگیری آداب اشراف می‌کشاند. او فکر می‌کند که اگر زندگی ثروتمندان را تمام و کمال بیاموزد، استلا، به عشق او پاسخ خواهد گفت. اما ماجرا به این سادگی نیست. این داستان، بخش زیادی از مسائل اجتماعی جامعه‌ی انگلستان را در قالب ماجراهای خود، بازمی‌نمایاند.

‌